आज २० चैत २०८१ । ठ्याक्कै १२ वर्ष भयो मैले ‘बाइबाइ रक्सी’ भनेको । अनि, १२ वर्ष नै पूरा भयो– मृत्युको मुखबाट फर्केर दोस्रो जीवन बाँचेको । 

१९ चैत २०६९ को त्यो अपराह्न म दोबाटोमा थिएँ– नजिकिंदै गरेको मृत्यु र सपनाजस्तै लाग्न थालेको जीवनको ।

पहिलो बाटो निरन्तर गए मृत्यु सामुन्नेमै थियो । त्यसै दिन नि हुन सक्थ्यो । वा हप्ता, पन्ध्र, महिना र वर्षपछि । ‘क्रोनिक अल्कोहोलिक’ भइसकेका बहुसंख्यकको हुने मृत्यु नै हो ।

मैले दोस्रो रोजें, जो मेरो वरपरका धेरैले अपेक्षै नगरेको सुधारको बाटो थियो ।

तत्क्षणलाई त्यो कष्टकर भए पनि ‘वान डे एट अ टाइम’ अभ्यास गर्दै पाइला चाल्दा सजिलो भयो । यसैले आज १२ वर्षपछि यी हरफ लेख्दैछु ।  

यो न बहादुरीको कथा हो, न वीरगाथा । मलाई नजिकबाट चिन्नेले त्यसैबेला थाहा पाइसकेकै व्यथा हो । अनि, कलिलै उमेरमा ‘क्रोनिक अल्कोहोलिक’ बन्नुपर्ने रहर थियो कि बाध्यता, बानीले हुने कुरा थियो कि बाध्यताले निम्तिने विवशता, २० भन्दा धेरै लेखमा पहिल्यै सार्वजनिक गरिसकेको छु ।

रक्सीले मेरो शरीर मात्रै होइन, आत्मा पनि अपहरण गरिसकेको कहालीलाग्दो समय थियो त्यो । मेरो संसार फुटेको ऐनाजस्तै चकनाचुर थियो जसमा हेरे प्रत्येक टुक्राले आफैंसँग तर्किरहेको र तर्सिरहेको एउटा अपरिचितझैं अनुहार देखाउँथ्यो ।

घाँटीमा क्यामेरा झुण्डिएको हुन्थ्यो तर लेन्स कभर झिक्नै मुस्किल । फोटो क्लिक गर्थें तर सब्जेक्ट सधैं ‘आउट अफ फोकस’ । पहिले स्थिर रहने हातहरु थरथर काम्थे । ‘भ्यु फाइन्डर’ नै आँखाजस्तै तिरमिर तिरमिर देखिन्थ्यो । अनि, आफ्नै दिन धमिला हुँदा अरूका फोटा कसरी चहकिला निस्किउन् ।

लाग्थ्यो, आफ्नै अस्तित्वको भग्नावशेषमा भौँतारिरहेको भूत थिएँ ।

त्यस्ता दिनहरू थिए, रक्सी नपिउँदासम्म ठाडो उभिनै हम्मे पथ्र्यो । पिएपछि फेरि बस्नै मुस्किल । घुमिरहन्थें, डुलिरहन्थें र लुकिरहन्थें, आफैंले सिर्जना गरेका भयानक राक्षसहरुबाट भाग्दै ।

दिन र रातहरु छुट्याउनै नसकिने बन्दै गएका थिए– ब्याक टु ब्याक ‘ब्ल्याक आउट’, एउटा अनन्त दुःस्वप्न । रिह्याब, अस्पताल, धामीझाँक्री, ज्योतिषी, आफन्त, साथीभाइ, शुभेच्छुक सबैका प्रयास असफल । किनकि, ती मेरा रोजाइ थिएनन् ।

मृत्यु र जीवनको दोबाटोमा पुगेपछि मैले दोस्रो रोज्ने कठोर निर्णय गरें, जुन अनिश्चित तर सम्भावनाले भरिएको थियो । उमेरले ३० पुगेकै थिइनँ, त्यसैले पनि बाँच्ने रहर जागेर आयो । अझ यसो भनौं, त्यहाँ तेस्रो बाटो नै थिएन । या त म सकिन्थें वा लडेर बाँच्न सिक्नु पथ्र्यो ।

त्यसैले म लडें । संघर्ष गरें । सफल भएँ । कहिल्यै पछि फर्केर हेरिनँ ।

पहिलो दिन बिना रक्सी बिताउँदा यस्तो लाग्थ्यो, म जलिरहेको घरभित्र उभिएको छु, जहाँ मेरो विगत खरानीमा परिणत हुँदैछ । मेरो शरीरले प्रतिरोध गर्यो । मस्तिष्कले विद्रोह गर्यो । त्यो केवल शारीरिक लतको अन्त्य थिएन, त्यो आफैंसँगको युद्ध थियो ।

मलाई हररात सपनामा आउने राक्षसहरुबाट मुक्ति चाहिएको थियो । काला छायाँहरुबाट छुटकाराको खाँचो थियो । सर्प र बिच्छीहरुबाट विमुख हुनु थियो ।

अनि, अँध्यारा भित्ताहरुबाट आफैंतिर लम्किरहेझैं लाग्ने रगत लतपतिएका हिंस्रक हातहरुबाट फुकिढल शरीरलाई सिरकभित्र कुकुलढुक पारेर लुकाउन कम्ती सास्ती पर्दैनथ्यो । पसिनाले निथ्रुक्क शरीरलाई त्यो ऐँठन भन्ने थाहा थिएन, रक्सीको सजाय थियो ।

आज १२ वर्षपछि म पुनर्जन्म लिएको महसुस गर्छु– शारीरिक तन्दुरुस्तीले, कञ्चन विचारले र अनेक थोक गर्ने हुटहुटीले । लाग्छ, थुप्रै कुरामा समकालीनभन्दा म ऊर्जा र हौसलाले भरिपूर्ण भइरहेको छु । 

मेरो शरीर पुननिर्माण भयो । सबैभन्दा महत्वपूर्ण कुरा– मैले मेरो आत्मा फिर्ता पाएँ । अब मेरो संसार ‘सफरिङ पिरियड’ मा बडो संघर्ष गरेर खिच्दा पनि सफल नभइने धमिलो फोटोजस्तो छैन । यो जीवन्त छ, उज्यालो छ, रङ्गहरुले भरिएको छ, जुन मैले केही वर्ष भुलिसकेको थिएँ ।

लेख्नु र पढ्नु मेरो रुचि थियो । समाचार लेख्नु र फोटो खिच्नु पेशा । जानेको र गरेको त्यो एक मात्र काम । त्यही काम छोडेर फुलटाइम पियक्कड हुँदा पिउनेलाई जति पीडा थियो, देख्ने सबैलाई सायद त्यस्तो थिएन ।

ती तमामलाई पहिल्यै माफ दिइसकेको र मागिसकेको छु– जसले मेरो र जसलाई मैले मन दुःखाएँ ।

पश्चातावोध गरेर माफी नदिएको भए रक्सी छोडेको ९० दिन नबित्दै राष्ट्रिय दैनिकमा पहिलेजस्तै फेरि रिपोर्टिङ गर्ने अवसर पाउने थिइनँ । त्यस बेला विश्वास गरेर मौका दिने सबै अग्रजप्रति सदैव आभारी छु ।

लाखौं मानिस लतसँग संघर्ष गर्छन् तर सबै बच्दैनन् । एक वर्षसम्म ‘क्लिन’ रहनु नै उपलब्धि मानिन्छ । १२ वर्षसम्म टिक्ने थोरै छन् । तर म टिकें । यसको अर्थ चाह्यो भने अर्को कोही पनि टिक्न सक्छ । कुलतमुक्त हुन सक्छ ।

एल्कोहोलिक्स एनोनिमस भन्छ, ‘वान डे एट अ टाइम’ अर्थात्– आजको दिन, एकपटक । त्यो भनेको जे कुराको लत छ त्योबाट आज चाहिँ टाढै रहने । अनि, भोलि पनि उही सिद्धान्त लागू गर्ने । मैले सुरुमा यही सूत्र अपनाएँ । एक सास । एक पाइला । एक दिन । एक हप्ता । एक महिना । एक वर्ष । अनि, आज १२ ।

मैले चिनेका, मेरो जस्तै अवस्था झेलेका धेरैजसो संसारबाट बिदा भइसके । बाँकी रहेका कुलतको अँध्यारोमै अझै हराइरहेका छन् । चिनेजानेका कोही पनि स्मरणमा छैनन् वा मलाई थाहा नभएको हुनसक्छ, जसले ‘क्रोनिक अल्कोहोलिक’ चरण पार गरेर १२ वर्ष क्लिन रहयो ।

सबै कुरा आफूमा भर पर्ने रहेछ । आफूले चाहे जे पनि सम्भव छ । कसैलाई कुलतबाट निस्किनु छ भने अझै समय छ । जीवन रोज, संघर्ष गर । एक दिन तिमी ब्युँझनेछौ र देख्नेछौ– त्यो ‘ब्ल्याक आउट’ सकिएको छ । त्यो दुःस्वप्न अन्त्य भएको छ ।

अन्त्यमा, ‘एल्कोहोलिक्स एनोनिमस’ भन्छ, ‘हामी नराम्रा मानिसहरु होइनौं जो असल बन्न खोजिरहेका छौं । हामी बिरामी मानिसहरु हौं जो निको हुन खोजिरहेका छौं ।’

तपाईं वा तपाईंले चिने जानेको कोही त्यस्तो ‘बिरामी’ छ भने हृदयदेखि अठोट गरेर हिम्मत गर्नुहोस्, पक्कै मोडिन्छ जिन्दगी । अनि, मृत्युको होइन जीवनको बाटो रोज्नुस् ।